«Өрт- тілсіз жау»

Алматы облысы

Ескелді ауданы

Қаратал ауылы

«Ескелді ауданы әкімдігінің Қаратал орта мектебі мектепке дейінгі шағын орталығымен» КММ

қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Молдагалиева Алма Имангалиевна 

Сабақтың тақырыбы: «Өрт- тілсіз жау»

Сабақтың мақсаты: а) Білімділік: Оқушыларға төтенше жағдай кезінде қалай қорғану керек екенін түсіндіру.

ә)Дамытушылық: Оқушылардың ой – өрісін дамыту, өз ойларын еркін жеткізе білуге дағдыландыру, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

б)Тәрбиелік: Төтенше жағдай кезінде қауіпсіз ережелерді сақтай білуге үйрету.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: Түсіндіру

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, слайд, кітап.

Сабақтың барысы:

I Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу, Әнұран.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.

Жаңа сабақ:

Кіріспе:

Өрт тек қандайда бір ғимараттарда ғана емес, сонымен қатар орманда, тауларда болуы мүмкін. Бұл далалық немесе ормандық өрттер деп аталады.Ормандағы жаппай өрттер найзағайлардың түсуінен және ыстық қуаң ауа райынан, отты дұрыс қолданбаудан, жер бетіндегі құрғақ шөптерді өртеп тазалаудан және басқа себептерден туындайды.Өрттер жақын маңдағы ғимараттарды, ағаш көпірлерді, ағаш бағаналардағы электр өткізгіш және байланыс желілерін, мұнай өнімдерінің қоймаларын және басқа жанатын заттарды тұтандырады, сонымен қатар адамдарға және ауылшаруашылық жануарларға зақым келтіреді.Төмендегі өрттің тарау жылдамдығы минутына 0,1-ден 3 метрге дейін, ал жоғарғы өрт – желдің бағытымен минутына 100метрге дейін жетеді.

Көбіне өрт тұрғын үйлерде болады.

Өрттің себептері:

.Байланыс желілерінің ескіруі.

.Өңделмейтін электр өткізгіштер

.Тыйым салынған орындарда темекі тарту

.Электр аспаптарын қараусыз қалдыру немесе тұрмыс техникасын дұрыс қолданбау.

.Отты және химиялық заттарды дұрыс пайдаланбау.

Ғимарат ішіндегі өрт кезінде не істеу керек?

.Егер сіздердің үйлеріңізден немесе көршілеріңізден өрт шықса , алдымен өрт қауіпсіздігіне 101 номеріне қоңырау шалу керек.

.Егер өрт бір бөлмеде басталса, онда басқа бөлмелерге және саты алаңына тарап кетпеуі үшін есігін мықтап жауып қою керек.

.Егер тұрмыстық электр аспабы тұтанса, оны тоқтан ажыратуға тырысыңыздар, егер теледидар тұтанса – ең алдымен розеткадан жұлып тастаңыздар.

Өрт сөндіру кезінде ұнтақты өрт сөндіргішті пайдаланудың тәртібі:

1.Пломбаны жұлып, сақинаның көмегімен мұрындығын суыру керек.

2.Шүмекті отқа бағыттап, иінтіректі басу керек. Иінтіректі басқанда, жанып жатқан жерге өрт сөндіргіш сұйықтық беріледі.

3.Жалынды өшіргеннен кейін, тұтану ошағына жақындап,үстін ұнтақпен қабаттап жауып тастау керек.

Электр жабдықтарын өшірудің алдында оны токтан ажырату керек!

Ескерту. Өрт сөндіргіштің тоқтамай жұмыс істеу уақыты оның көлеміне қарай 8-12 секунд.

Егер де отты тоқтата алмасаңыздар және өрт өршіп бара жатса онда ғимараттан шығып кетіңіздер.

Қосымша. Мұны білу маңызды.

Жану кезінде улы газдар бөлінеді: көгертетін қышқыл, фосген (улы газ) және тағы басқалар, ал ауада оттегі құрамы азаяды. Міне, өрттен бұрын одан бөлінетін түтін мен күйік иіс қауіпті болатыны сондықтан. Жану кезінде концентрант өнімдерінің артуы нәтижесінде адам ағзасында болуы мүмкән реакцияларды да есепке алу керек:

Иісті газдан: 0,01% - аздап бас ауырады;

0,05%- бас айналады;

0,1% - талып қалады;

0,2% - кома (терең ұйқыға ұқсас ессіз күй), жылдам өлім;

0,5% - шапшаң өлім;

Көмірқышқыл газдан:

0,5% дейін – әсер етпейді;

0,5% тен – 7% - дейін – жүрек соғысының жиілеуі, тыныс алу орталықтарының сал болуы қалуы;

10% жоғары – тыныс алу орталықтарының сал ауруыфна шалдығуы және өлім.

Егер адам өртеніп жатса

Егер сіздердің киімдеріңіз тұтанса, не болса да жүгірмеңіздер. Егер көшеде жақын маңда шалшық су немесе күртік қар болса,онда жолдарыңыздың болғаны, бірден аунаңыздар. Егер жоқ болса, тоқтап жерге жата қалыңыздарда, беттеріңізді жауып , жалынды өшіргенше топыраққа ары – бері аунаңыздар. Егер сіздер күйік алсаңыздар, оны ағын сумен жуған дұрыс.

Қорытынды.

Өрттер адам міріне қатер төндіріп үлкен залал әкеледі. Өрттің тұтануына және басталуына себеп болатын қолайлы жағдайларға:

1.Жанып жатқан зат

2.Жанудың күшеуіне қажетті оттек көлемі

3.Тұтануға арналған ұшқын жатады.