Сыныптан тыс іс-шара «Ұлыстығ ұлы кұні- Наурыз мейрамы»

Мақсаттары: Оқушыларды қазақ халқының салт-дәстүрлерімен жақын таныстыру. Патриоттық сезіммен тәрбиелеу. Әдеп-ғұрыпты қадірлеуге, құрметтеуге тәрбиелеу. Мәнерлеп оқуға үйрету, мерекелік көңіл күйді қалыптастыру.
Құрал-жабдықтар: гүлдер, жалаулар, «Наурыз» көрмесі, шашу кәмпиттері, ұлттық тағамдар, қазақ халқының музыкалық аспаптар, шырақ шам, бесік, залды шармен көркемдеу, киіз үй.
Іс-шара барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
Кіріспе бөлім
Жүргізушілердің «Наурыз» туралы әнгімелеу
Шашу
Ескі жылдың кетуі, жаңа жылдың келуі
Негізгі бөлім:
Концерт
Наурыз көже
Жұмбақ шешу
Қазақтардың ұлттық ойындарын өткізу
Қазақтың салт-дәстүрлерін көрсету
Қорытынды

1 жүр: Армысыздар құрметті жиналған қауым!
Бүгінгі біздің мерекеміз «Ұлыстың ұлы күні Наурыз мейрамы»!
Жаса Наурыз, жаса көктем,
Жаса достық, күн тіршілік,
Болсын үміт, мұндар өткен
Мейірімділік күлсін шығып!

Наурызда Жаңа жыл басталады,
Естіледі көктемнің асқақ әні.
Ақ көңілмен, ақ сүтпен қарсы алайық,
Мына келген тәй-тәйлап жас баланы.

Наурызда жаңа жыл басталады.
Жаңа жыл жақсылыққа бастар әні.
Жер ана да бусанып қозғалуда,
Ақ көрпесін сыпырып тастағалы.

Вед. Здравствуйте дорогие гости праздника Наурыз! Наурыз – это великий праздник. Это новый год, который отмечается во многих странах Востока. Слово Наурыз переводится с персидского как «начало нового года». Почему Наурыз празднуется весной, в марте? А потому что, по мифологии, 21 марта с неба сойдет Кыдыр ата, это символ лучей солнца, добрейший посланец свыше. Кыдыр ата согревает землю, чтобы все живое после долгой зимы ожило, обновилось.
Растаял снег, бегут ручьи,
И птичьи стаи голосисты.
Степь словно обновилась,

Зеленой стала и пушистой.
Люблю дней ласковых теплынь,
Весны веселой перезвон
И птичью песенку «Дзинь-Дзинь»,
И лик степи родной.

Для вас звучит песня в исполнении Кабылдина Нуржана «Қазағым»

1 жүр: Халқымыз жыл басы наурыздың жаңа күнің 22- нен санайды. Бұл көктемнің келуі, жер бетінің ақ қардан арылып, жіпсіп, тоң еріп, бәшешек гүлі бас көтеріп, шөп жайқалып, қой қоздап, қорада шу болатындықтан емес,қысқы ұзақ қысқара-қысқара келіп, наурыздың 21- і нде 12-де 12 сағаттық уақыт болып теңеліп
22 наурызда секөндтеп жарығы узара беретін ғаламдық заңдылыққа сәйкес келетіндігімен байланыстырған.
Ұлыс келер түні, әр үйді Қыдыр аралайды. Сондықтан,бұл түні Жаңа жыл табалдырықтан аттап, үйге енгенінде оның іші жап-жарық болып тұрсын деп, төрге қос шырақ жағып қоятын болған

1 жүр: Ал енді Қыдыр атаны қарсы алайық

Қыдыр ата:Сәлеметсіздер ме балалар?
Здравствуйте ребята. Наурыз құтты болсын!

Жүр:
Ата сөзі қасиеті, киелі,
Ата сөзі жанға жайлы тиеді,
Ата сөзі өміріме өнеге,
Ата сөзі тек шындықты сүйеді демекші, сізден бата сұраймыз.

Қыдыр ата:
Өркенің өссін
Әр күнің Наурыз күніндей берекелі болсын,
Еліңе елеулі, халқына қалаулы бол,
Айын тусын оңының,
Күнің тұсын соңыңнан!
Бақ дарысын,бай бол!
Төрт түлігің сай болсын!

Дети говорят Аумин!

Вед. Спасибо тебе Қыдыр ата!

Қыдыр ата:
Мен жалғыз келген жоқпын,Айсулу қызды ертіп келдім.
( Айсулу шашу шашады.)

Жүр..Ата , наурыз күннің қасиетті тағамы «Наурыз көжеден» ауыз тиініз
Наурыз күні сапарға кеткен ұлдарға сыбаға сақталатын – бұл күннің ең басты тағамы бар. Халық сенімінде наурыз көжені тойып ішу керек, сонда жыл бойы тоқшылық болады. Наурыз көже жеті түрлі тағамнан жасалады. Аналарымыз осы күнге арнайы қысқы соғымның әбден сүрленген қадірлі мүшелерін сақтаған. Ал басты көжеге сүрленген ет, түз, езілген қурт,бидай, тары, күріш және өзге де жалпы саны жеті тағам қосқан.
Вед: Символ праздника наурыз – Наурыз көже. Он символизирует переход от зимней колорийной пищи к летней витаминизированной, более легкой еде. В состав Наурыз көже обязательно входит мясо, которое означает отказ от тяжелых зимних блюд, белый айран, курт, вообще, белый – «ак жол, белай дорога». Обязательное добавление круп, означает будущий урожайный год. Налитый Наурыз көже нужно доесть до конца, это означает, что год будет сытным. .(девушки одетые в казахские костюмы угощают Қыдыр ата и гостей «Наурыз көже»)

Жүр: Қыдыр ата біздің құрметті қонақтарымызбен бірге дастарханымызға жайғасып демалыныз, біз сізге өнерімізді көрсетейік.
Вед: А пока Қыдыр ата и наши уважаемые гости располагаются дастархана, мы покажем свое искусство
Казахский танец в исполнении учащихся группы ПБ-21

Жүр. Құрметті қонақтар, ұстаздар! Наурыз мерекесі құтты болсын! Күлімдеген шуақты көктеммен бірге қазақ даласында жаңа жыл келді. Әр адам келер жылдан үлкен үміт күтіп, оны ақ тілекпен, ақ ниетпен қарсы алады.
Вед: Уважаемые гости нашего праздника! С праздником Наурыз! Вот и наступила весна , на казахстанскую землю пришел Новый год! Каждый человек ждет от наступающего нового года только всего самого хорошего, светлоего, и поэтому встречать новый год нужно с открытым сердцем и чистой душой с пожеланиями друг другу счастья, процветания и радости.

В исполнении Абдрасыл Нағиман песня «Сыр сұлу»

Жүр: Наурыз мейрамы қарсанында МАИ-дығ ақша табуын тамашаланыз!
Вед: Сцена из Тамаши «Как работники ГАИ в предверии праздника зарабатывают деньги»
Тамаша
Жүр: Домбыра-қазақ халқының арасына өте ерте және кең тараған,ғасырлар сырын сақтаған қос ішекті шертіп ойнататын музыкалық аспаптың бірі
Қазақ қазақ емес,
Нағыз қазақ – домбыра!
Вед: Домбыра- казахский национальный музыкальный инструмент, имея всего две струны, она воспроизводит идеальные звуки и среди наших учащихся есть умельцы исполняющие на этом замечательном инструменте народные кюи.
В руки я снова с любовью беру
Спутницу радостных песен домбру

В сторону гляну и песня моя
Льется веселым потоком звеня
Песня, рождаясь, приходит на той
Звонкой, торжественной и молодой!

Жүр: Қазақтың қара домбырасын күмбірлетіп аяулы ұстазымыз Қасымова Жанар Қусегенқызы, қабыл алыныздар!

Вед: А сейчас Кабылдин Нуржан перед вами с песней «Сен»

Жүр Қазақ халқы сондай ақ көңіл, ақ пейілді халық. Соның ішінде әділдікті жақтайтын, қара халықты қорғайтын Алдар-көсесі болған.
Вед: Сказ про хитрого Алдара
Много лет уже живет
Сценка о справедливом стороннике народа «Новая шуба Алдар-косе»

Жүр: Алқа-наурыз той-думан,
Ортамызды ашайық.
Ән мен күйді төгілдіріп,
Інжу-маржан шашайық!
Жиналған халық таң қалсын,
Өнерден күмбез жасайық!
Вед: Как и у каждго этноса у казахского народа есть свои обряды и обычаи, которые передаются из поколения в поколение. Один из них мы хотим вам показать . Обряд называется «тұсау кесер – перерезание пут»

Группа ПБ-21 покажет национальный обряд «Тұсау кесу»

Жүр: Қыдыр атамен бірге бізге Айсулу келді, ол сіздерге жұмбақ жасырғысы келеді.
Вед. А теперь дорогие гости красавица Айсулу хочет проверить вашу смекалку и загадать вам загадки.

Айсулу:
1. Его весной и летом
Мы видим одетым,
А осенью с бедняжки
Сорвали все рубашки,
Но зимние метели
В меха его одели. (дерево)

2. Жылтыраған бөркі бар,
Жарқыраған көркі бар. (электр шам)

3. Прилетели грачи
А в улей пчела
Первый мед принесла.

Кто скажет, кто знает,
Когда это бывает? (Весной)

4. Жатса да үш ай көгенде,
Тіл үйірер жегенде. ( қауын)

5. Мордочка усатая,
Шубка полосатая,
Часто умывается,
А с водой не знается. (кошка)

6. Қанатсыз құс маңып барады,
Көзіннен жасы тамып барады.(бұлт)

Жүр: Ф-21 тобының орындауында көрініс «Әжелер би сайысында», қабыл алыныздар
Вед: Вашему вниманию юмористическая сценка в исполнении учащихся группы Ф-21 «Бабушки на танцполе»

Жүр: Қазақ халқы қонақжай, сондықтан біздің ортамызға өзге ұлттардың өкілдері мейраммен құттықтай келіп отыр
Вед: Дорогие друзья издавна известно , что казахский народ славился своим гостеприимством и вот сегодня нас пришли поздравить представители диаспор проживающих вместе с нами, встречайте!
Нуриева Лариса Николаевна и Богданова Кристина Алексеевна с песней «Желаем...»
Жүр: Ал енді Шаронов Денистін орындаунда украин тілінде көркем сөз, қабыл алыныздар!
Вед: Вашему вниманию «Восточный танец»
Жүр: Бүгін біздің мерекемізге бітіруші түлектерде өз үлесін қосуда , ПБ-31 тобының орындауында құттықтау көрінісі, қабыл алыныздар!

Жүр: Міне үлы мейрамды тойлаймыз деп бәріміз де ұлкен шанырақта жиналдық. Ұлыстың ұлы күні- Наурыз мейрамы құтты болсын!
Ұлыс бақты болсын,
Әр күніміз жақсы болсын,
Достығымыз берік болсын.
Үлыс оң болсын,
Бестік баға мол болсын!
Үлыс береке берсін,
Бәле-жала жерге енсін!
Вед: Вот и собралась вся наша большая дружная семья под единым шаныраком для празднования Великого праздника Наурыз! С праздником вас дорогие друзья! Пусть этот год будет для вас удачливей, чем прошлый, пусть все ваши мечты и желания сбываются! Мира и согласия вам и вашим близким!
Все участники выходят на сцену ,Ващук Лилия исполняет песню «Бір тілек»