Сабақ тақырыбы: Адам және өсімдік пен жануар.
Мақсаты:
Білімділік: Табиғаттың барлық нысандарының өзара байланысын білу; оқушыларға тірі табиғаттың бір-бірімен байланысының маңыздылығын ұғындыру; адам-табиғат қарым-қатынасы ұғымын рухани деңгейде түсінуін қамтамасыз ету;
Дамытушылық : Ойлау, есте сақтау, танымдық, шығармашылық қабілеттерін дамыту, еркін сөйлеуге шыңдау, өзінше болжам жасауға, топта бірлесіп жұмыс жасауға дағдыландыру;
Тәрбиелік: Табиғатты қорғауға, қамқорлық жасауға, мейірімділікке тәрбиелеу.
Міндеті:
Оқушылар өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі адамның рөлін бағалайды.
Оқушылар өсімдіктер мен жануарлардан адам қандай пайда көретінін біледі.
Оқушылар адам, өсімдік және жануарлардың өзара байланысы туралы тұжырымдама көрсетеді.
Сабақтың түрі: дәстүрлі емес сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, талдау, ұжымдық, жеке жұмыс, іздену, түсіндіру, топтастыру.
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, әдебиеттік оқу, бейнелеу өнері.
Сабақтың көрнекілігі: ребустар, парақшалар, суреттер, кестелер, бейне таспа, тапсырмалар.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Мұғалімнің сөзі:
- Сәлеметсіздер ме, балалар?
- Сабақта кімдер жоқ?
- Бүгінгі дүниетану сабағында топқа бөлініп , берілген тапсырмаларды орындаймыз. Сабақта топтарға сәттілік тілеймін.
Психологиялық икем.
Оқушыларды ұйымдастырып, психологиялық дайындық жүргізіп алу.
Мақсатымыз – білім алу,
Міндетіміз – еңбектену.
Еңбек етіп жұмыла,
Білімге қол жеткізу.
ІІ. Бақылау күнделігі бойынша жұмыс.
Ауа температурасын, ауа райын белгілеу. Балаларға құстар мен аңдар біздің көмегімізге мұқтаж екенін ескерту. Балалардан қыстайтын құстарға қандай көмек көрсететіндерін сұрау.
ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Жануарлардың бір-біріне қайырымдылығы.
1. Топтағы оқушылардың өткен сабақтағы жануарлар достығы туралы әңгімелеулерін тыңдау.
2. Мақал-мәтелдерді оқу және мағынасын түсіндіру.
ІV. Тірек, білім, біліктілік және дағдының өзектілігі.
Топ оқушылары ребус шешу арқылы топтың атын анықтайды.
1- тапсырма. Ребус шешу
2- тапсырма. Әр топтың атауына сәйкес сұрақтарға жауап алу.
1-топ. Сұрақ: - Өсімдіктің тіршілік етуіне қандай жағдайлар қажет? (Тізіп айту)
2-топ. Сұрақ: - Жануарлардың тіршілік етуіне қандай жағдайлар қажет? (Тізіп айту)
3-топ . Сұрақ : - Адам өмір сүруі үшін қандай жағдайлар қажет? (Тізіп айту)
Айтылған жауаптарды интерактивті тақтада топтастыру.
Осы топтасыру арқылы оқушылар мынадай тұжырымдама жасайды:
Адамдарға, өсімдіктерге, жануарларға өмір сүру үшін бірдей жағдайлар қажет.
3- тапсырма. Ұжымдық тапсырма. Әр топтың атауына байланысты парақшалар тарату. (Тапсырмада әр топ өз атауы туралы түсінік жазады. Сызбаларды толтырып, сұрақтарға жауап беріп, суретін салады.)
Адам Өсімдік
Жануар
Оқушылар парақшалар бойынша жұмыстарын қорғайды, түсіндіреді.
4- тапсырма. Жеке жұмыс. (Әр оқушы кестені өз білімі бойынша толтырады.)
І – топ «Адам»
Адам әнші батыр ақын жазушы ғарышкер күйші би
Тоқтар Әубәкіров
Күләш Байсейтова
Құрманғазы Сағырбаев
Қаз дауысты Қазбек
Абай Құнанбаев
Мұхтар Әуезов
Қабанбай
ІІ – топ «Өсімдік»
Өсімдік Ағаш Бұта Шөп
қайың
қызғалдақ
шырша
итмұрын
бидай
жусан
емен
ІІІ – топ «Жануар»
Жануар бунақденелі балық қосмекен жорғалаушы құс сүтқоректі
сазан
шұбалшын
қоян
жылан
бақа
көбелек
бүркіт
Әр топтан 2-3 оқушы жауабын оқиды, басқа оқушылар өз жұмыстарын тексереді.
ІІІ.Жаңа сабақ.
Сабақтың тақырыбы мен мақсаты хабарланады.
Интраективті тақтаға оқушылардың назарын аудару.
Адам
Өсімдік Жануар
Тірек сигнал бойынша сұрақ қою.
- Осы тірек сигналдар бойынша не айтуға болады?
- Үшеуінің бір-бірімен байланысы бар ма?
Өздерінің жауаптарын толықтыру үшін 3 топқа «Адам және өсімдік пен жануар» мәтінін азат жолға бөліп оқыту.
1. І – топ «Адам»
2. ІІ – топ «Өсімдік»
3. ІІІ –топ «Жануар»
Іштей оқу, топтасып мазмұнын әңгімелеу. Оқушылар жауаптарын мұғалімнің толықтыруы.
ІV. Топтастыру. (Әр топ өз жауаптарын сызбаға жазып, қорғау)
І –топ. Адамның өсімдік пен жануарға пайдасы.
ІІ – топ. Өсімдіктің адам мен жануарға пайдасы.
ІІІ –топ. Жануардың адам мен өсімдікке пайдасы.
V. Қорытынды: «Табиғат – тіршілік көзі» тақырыбында бейне таспа тамашалау.
Мұғалім сөзі : - Табиғат аясы әсем. Табиғаттың сұлулығын ақындар адам өмірімен байланыстырып жырлаған, суретшілер сурет салған, сазгерлер ән жазған.
Табиғаттың көркін ажарландыратын, жер бетін саялы баққа айналдыратын көзі –су. Табиғаттың бір саласы құстар, бір саласы хайуанаттар т.б. Осыған байланысты табиғатты қорғау туралы ғылым бар. Ол – экология ғылымы.
Қазақ халқы табиғатқа табына жүріп ,оны қастерлеп, кие санап, пір тұтқан. Оған сүйіспеншілікпен қарап, қамқорлық жасап, аялай білген. Табиғат ажары болған жануарлар мен құстардың , гүлдің атын ұл-қыздарына қойған. Мысалы, біздің сыныпта Гүл, Гүлім, Ақбота т.б. есімдер кездеседі. Батырларын - сұңқарға, әнші – қыздарын – бұлбұлға, сұлу қыздарын –аққуға теңеген.
Аң патшасы, аң иесі деп арыстан, жолбарыс, аюларын көп ауламаған. Көк шөпті жұлдырмаған. Құс ұясын бұздырмаған. Үкіні ұстап, үкісін жүндеп бір тойдырып қоя берген. Қарғысы қатты деп жапалақ пен жарғанатқа тигізбеген.
Бүгінгі сабақтан алған білімдерін тест тапсырмалары арқылы тексеру.
Тест.
1. Өсімдіктің қай мүшесі топырақ астында жатады?
А) бұтақ Ә) жапырақ Б) тамыр
2. Шөлге шыдамды жануарды тап.
А) балық Ә) түйе Б) ақбөкен
3. Ата заңымыз –
А) Конститутция Ә) Қазақстан Б) әнұран
4. Өсімдік неден көбейеді?
А) гүл Ә) жапырақ Б) тұқым
5. Жапалақ немен қоректенеді?
А) өсімдік Ә) тышқан Б) су
6 . Біздің облысымыз қалай аталады?
А) Жезқазған Ә) Қарағанды Б) Ақмола
7. Тудың авторы кім?
А) Шәкен Ниязбеков Ә) Шота Уалиханов Б) Жұмекен Нәжімеденов
8. Әр өсімдікті өз жемісіне қос.
Бидай жаңғақ
Емен дән
Итмұрын жидек
9. Адамның сезім мүшелерін жаз.
1. 2. 3. 4.
VІ. Үйге тапсырма. Оқулықтан оқу, мазмұндау. «Табиғат- алтын бесік» атты тақырыпқа сурет салу.
VІІ. Бағалау.
|
