Жунусова Жамила Зейнульевна,
География пәні мұғалімі,
Ө.Сахипов атындағы жалпы білім беретін орта мектебі
Жәнібек ауданы Батыс Қазақстан облысы
Сыныбы: 10
Сабақтыың тақырыбы: Халықаралық экономикалық байланыстар. Сыртқы сауда.
Мақсаты :
Дүниежүзілік экономиканы құрайтын - ұлттық шарушылықтар мен елдер арасындағы еңбек бөлінісінің нәтижесінде пайда болатын халықаралық экономика байланыстарыдың түрлерін анықтау, маңыздылығына баға беру .
Білімділік :
Дүниежүзілік сыртқы сауданың географиялық құрылысының елдер арасындағы даму бағыттарына талдау жасау , тереңдете менгерту .
Дамытушылық :
Жаңа тақырыпты менгерту барысында географиялық карта атластар, сандық көрсеткіштер , термин сөздермен жұмыстану , іскерілікке дағдыландыру . Экономикалық білім негізінде мамандық таңдауға бағыт беру .
Шығармашылық :
Өз ойларын еркін айтып қортынды жасай білуге . «Неліктен сыртқы сауда - әлі халықаралық қатынастарының басты түрі ,» деген сұраққа өз бетімен жауап беруге әкелу .
Сабақтың міндеттері :
- халықаралық экономикалық байланыстар жүйесінің басты түрлерін анықтау ел дамуына тигізетін әсерін таба білуде төменгі курстан алған білімдерін еске түсіреді .
- теориялық мәліметтер арқылы мәтіннен , атлас карталары , қосымша ақпараттар бойынша қазіргі заманғы шарушылық байланыстарының , экономикасы әртүрлі деңгейде дамыған елдерге , тигізетін әсері қортындыланады .
- Х .Э . Б - дың ең байырғы түрі - сыртқы сауда қатынастарының дамуына , тарихи кезеңдер бойынша ой тұжырым жасайды әлі , басты саласы екендігін ашады .
Құрал – жабдықтар :
Д .ж . саяси картасы . Елдер арасындағы басты тауар айналымы . сызба нұсқа , сандық көрсеткіштер . « Ұлы географиялық ашулар » картасы .
Негізгі ұғымдар : Халықаралық географиялық еңбек бөлнісі , елдер
арасындағы шаруашылық байланыстар , дүниежүзілік тауар айналымы экспорт және ипорт айырмасы , + оң және - теріс сальдо мәні , дүниежүзілік сауда ұйымы .
Сабақтың типі : жаңа білімді қалыптастыру .
Пән аралық байланыс : география , тарих қаржылық білім негіздері .
Бұл сабақта топпен жұмыс , өзіндік жұмыс , іздену , хабарлама , сұрақ , жауап әдіс тәсілдерін пайдаландым .
Сабақтың барысы төмендегідей тәртіппен өткізілді
Ұйымдастыру бөлімі
Оқушыларды түгелдеу , топқа бөлу , сабақтың тақырыбын және мақсатын хабарлау .
Сабақ С .Т .О жобасы шеңберінде .
Қызығушылықты ояту .
Есте сақтау және түсіну .
Осыған дейінгі алған білімдерің бойынша халықаралық қатынастар туралы мәліметтеріңізді еске түсіріңдер , не білесіңдер
( Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы курсынан 9сынып . Еліміздің сыртқы экономикалық байланыстарын айтуға болады )
Білемін
Білгім келеді
Үйрендім
- Білемін Х.Э.Б дегеніміз елдер арасындағы географиялық еңбек бөлінісі нәтижесінде пайда болатын шарушылық байланысты айтады .
Х.Э.Б түрлері
Сыртқы сауда Несие - қаржылық Жұмыс күшімен Халықаралық
қатынастар алмасу туризм
Экономикалық және ғылыми –
техникалық ынтымақтастық
Қазіргі заманда кезкелген ел экономикасының ажырамас бөлігіне айналған сыртқы экономикалық байланыстардың құрылымы күрделеніп , аясы кеңи түсті . Соған қарамастан , сыртқы сауда осы жүйенің негізгі түрі болып қала береді .
Сыртқы сауда
Импорт Экспорт + оң сальдо мәні
( өнімнің елге ( өнімнің елден ( экспорт көлемі импорттан
сырттан келуі ) сыртқа шығуы ) артық )
теріс сальдо мәні
( импорт көлемі экспорттан
артық)
Білгім келеді .
1С.С - дағы тауар құрылымында аймақтар бойынша қандай айырмашылықтар бар
2.Елдер арасындағы сыртқы сауданың даму тарихы .
3 С.С - ның дамуына көлік құрылымының және Ғ:Т.Р – дің әсері .
| | Мағынаны ажырату .
Үйрендім . Талдау , іріктеу , зеріттеу , себеп салдар байланысы .
Мәтінді ( 183 – 187 бет ) топқа бөлініп оқу және талдау .
Мақсаты : жауапкершілік сезімі , зейінін мазмұнға аудару , бірігіп қортындылау , мәтінді мұхият оқу және мазмұнды ойларды айтып дағдылануға жағдай жасалынады .
- сынып топқа бөлінген
- 1- оқушы міндеті : баяндаушы , мұқият оқу және мазмұнын қортындылап айту .
- 2- оқушы жауап беруші , берілген бөлікті оқиды баяндаушыны мұқият тыңдайт
- баяндаушыға сұрақтар қояды
-баяндаушы мен жауап беруші ролдерін алмастырады
- өз түсініктерін айту жолы әр түрлі формада болады , кесте сызып , белгілер жасап түсіндіру
- қорытындылау шығармашылықтарымен таныстырғаннан кейін , үйрендім бағанына пікірлерін жазады
Қорытынды тапсырмалар
1- тапсырма . Мәтін атлас картасы , қосымша мәліметтер арқылы кестені толтырыңыз
Аймақтар арасындағы тауар ағындарының түрі
Аймақтар аты
2 тапсырма . « Ұлы Жібек жолының » елдер арасындағы сауданы дамытудағы маңызы , жолдың бағытын , бойындағы елдерді тауып кескін картаға түсір .Осы жол бойында орналасқан қалаларды ата
3 тапсырма . Жазбаша .
Қазақстанның сыртқы саудасының тауарлық құрвлымы ...........
өздері толтырады . Мысалы минералды шикізат және мұнай өнімдері.....
Қазақстанның сыртқы тауар айналымы бойынша экспортпен импорттың негізгі түрлерін кестелеп дөңгелек дииаграмма түсір
Жауабы .
Экспорт
Жалпы көлемі
% есебімен
Импорт
Жалпы көлемінің
% есебімен
Минералды және
мұнай өнімдері
55
Машиналар жабдықтары
42,0
Қара және түсті металдар
26,0
Химия өнімі Азық – түлік тауарлары
15,0
9,0
Азық - тауарлары
7,0
Минерал өнімдері
13,0
||| Ой толғаныс
Жинақтау .
1. бес минуттық эссе « Дамыған және дамушы елдердің сыртқы саудасындағы – тауар түрі » ( тақырыпқа байланысты ойларды талдау , қортындылау )
1V . Бағалау .
V . Үйге тапсырма : п . 41 оқуға
Шығармашылық тапсырма . Еліміздің сыртқы саудасының болашақтағы даму бағытына болжам жасаңдар. | 
